Kim jest tyflopedagog?

Niewidomy mężczyzna który spaceruje samodzielnie dzięki pomocy tyflopedagoga

Często patrzymy na ludzi niewidomych i zastanawiamy się skąd oni wiedzą, że może przejść przez jezdnię, jak omijają krawężniki, kto ich nauczył poruszania się bez pomocy drugiej osoby? I tu właśnie pojawia się tyflopedagog – specjalista niosący pomoc osobom z dysfunkcją wzroku.

Jak klasyfikuje się osoby niewidome?

Szacuje się, że w Polsce żyje blisko 2 miliony osób niewidzących i ociemniałych, a ich liczba na świecie wynosi prawie 300 milionów. Jakie są różnice pomiędzy poszczególnymi grupami, charakteryzującymi się zaburzeniami wzroku?

Osobami ociemniałymi, określa się ludzi którzy doznali całkowitej utraty wzroku w trakcie trwania swojego życia. Urodzili się więc zatem, jako osoby sprawne, lecz w przebiegu przewlekłych chorób, wypadków lub innych komplikacji, utraciły zdolność widzenia.

Ludzie zaliczani do grupy osób niewidzących, z momentem przyjścia na świat posiadali uszkodzenia wzroku lub stracili ten zmysł, w pierwszych pięciu latach życia.

Niewidoma kobieta która korzystała z pomocy tyflopedagoga
Źródło: Freepik.com

Kwestia odpowiedniego podziału tych zaburzeń jest szczególnie istotna, biorąc po uwagę postępowanie terapeutyczne, któremu takie osoby są poddawane.

Kim jest tyflopedagog?

Słowo to ma pochodzenie greckie („typhlos” czyli ślepy) i określa się nim wyspecjalizowanych pedagogów, którzy zajmują się przystosowaniem do życia, terapią oraz wychowaniem osób z zaburzeniami wzroku. Praca, którą wykonuje tyflopedagog musi być składową zespołu terapeutycznego, zajmującego się dany pacjentem – w tym przypadku osobą niewidząca lub ociemniałą. Współpraca z lekarzem okulistą i optometrystą jest niezbędna do osiągniecia skutecznych efektów całej terapii.

Jakie cechy musi posiadać tyflopedagog?

Tyflopedagogów określa się specjalistami od edukacji i rehabilitacji osób niewidomych lub niedowidzących. Aby zajmować się tego rodzaju pacjentami, konieczny jest odpowiedni poziom empatii, wysokie umiejętności komunikacyjne oraz zaangażowanie w proces terapeutyczny. Osoba taka musi posiadać szeroką wiedzę na temat środowiska, w którym funkcjonuje pacjent oraz możliwości, które należy wykorzystać w celu podniesienia komfortu życia ludzi z zaburzeniami wzroku.

Metodyka działania terapii tyflopedagogicznej

Zastosowanie terapii przez tyflopedagoga poprzedzone jest przeprowadzeniem szczegółowego wywiadu z pacjentem (lub rodzicami), który ma na celu określenie aktualnych zdolności i poziomu wiedzy. Plan rehabilitacji wzrokowej, obejmuje również rozwijanie pamięci krótko- i długotrwałej, wykorzystywanej w celu wizualizacji przedmiotów, pomieszczeń czy układu budynków. Terapia ukierunkowana jest na odpowiednią kontrolę pozostałych zmysłów oraz koordynację procesów myślowych z ruchem (bez udziału wzroku). Cecha stopniowania ćwiczeń i zadań terapeutycznych, zakłada wykonywanie poleceń tyflopedagoga w środowisku bezpiecznym (czyli początkowa nauka), a następnie stopniowe przechodzenie do przestrzeni z większą ilością zmiennych. Ma to na celu nabycie odpowiednich zdolności i odwagi, do poruszania się po ulicy w mieście lub w domu.

Podczas zajęć z pedagogiem specjalnym, zajmującym się osobami niewidomymi, terapia skupia się na zastępowaniu zmysłu wzroku przez dotyk. Osoba niewidoma uczy się wypukłego pisma dotykowego, czyli pisma i alfabetu Braille’a. Cele terapeutyczne są dostosowywane indywidualnie do umiejętności i aktualnego stanu rozwojowego pacjenta. Tyflopedagog dokonuje również oceny i korekcji posiadanych zdolności i przedstawia kolejne cele terapii, które są niezbędne do osiągnięcia wyższego poziomu funkcjonalności.

Czym zajmuje się tyflopedagog?

Można powiedzieć, że tyflopedagog uczy osobę niewidzącą mechanizmów przydatnych do codziennego funkcjonowania w społeczności oraz wykonywania niezbędnych czynności dnia codziennego, takich jak na przykład:

  • umiejętności bezpiecznego gotowania, poruszania się w kuchni,
  • poruszania się za pomocą białej laski, przechodzenia przez ruchliwą ulicę,
  • wykorzystywania pozostałych sprawnych zmysłów,
  • podniesienie ogólnej niezależności osoby niewidomej od osób trzecich.

Na zajęciach terapeutycznych tyflopedagog podpowie, których zachowań należy szczególnie unikać oraz jak oznaczyć istotne przedmioty, takie jak pojemniki i pudełka po lekach. Osoba tyflopedagoga współpracuje nie tylko z osobą niewidzącą, lecz w przypadku dzieci również z rodzicami. Opiekunowie otrzymują wtedy wartościowe wskazówki, na temat skutecznego wychowania dziecka mimo występujących utrudnień (na przykład w jaki sposób odrabiać zadania domowego dotyczące geografii lub geometrii).

Wartość obecności tyflopedagoga w zespole terapeutycznym

Pomoc terapeutów z tej dziedziny jest nieoceniona dla ułatwienia nauki funkcjonowania osoby z zaburzeniem wzroku w społeczeństwie. Podnoszenie komfortu życia, wzrost pewności siebie, możliwy dzięki uczuciu niezależności od osób trzecich oraz bezpieczne wykonywanie czynności, które sprawiają trudność w przypadku uszkodzenia zmysłu wzroku, pozwalają na zyskanie pełnej samodzielności. Jest to o tyle ważne, że edukacja ta powinna trwać do osiągnięcia najwyższego możliwego poziomu funkcjonalnego.

Źródło:

  • Kluczowe zagadnienia tyflopedagogiki i nauk pokrewnych.

One thought on “Kim jest tyflopedagog?

  1. Tyflopedagog jest niezwykle pomocny w adaptacji otoczenia osobom niewidomym. Mój brat dużo skorzystał z pomocy takiej osoby, która pomogła mu w codziennym funkcjonowaniu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.